استرس و فربهی

تحقیقات بسیاری نشان داده اند که رابطه معناداری بین استرس مزمن و اضافه وزن وجود دارد.  استرس مزمن به مرور می تواند در فردی که از وزن نرمالی برخورداراست،  منجر به افزایش وزن و فربهی بشود.

همانطور که می دانید "خوردن هیجانی" ، همان وسوسه ای که ما گاهی اوقات برای خوردن داریم، ریشه زیستی دارد. محققان دریافته اند که وقتی با حادثه ای استرس زا مواجه می شویم، شبکه ای از پاسخ به استرس در بدن ما فعال می شود ، که این پاسخ می تواند فیزیکی ، عاطفی ، روانی ویا ترکیبی از همه اینها باشد.

وسوسه خوردن برای بدست اوردن آرامش

به عنوان بخشی از پاسخ به استرس، مسیرهای بیولوژیکی ای ، شامل هورمون های استرس و عوامل مرتبط با آن فعال می شوند. یک دسته از مواد مرتبط با استرس گلوکوکورتیکوئیدها هستند. شکلی از هورمون استروئیدی که توسط غدد آدرنال که نقش خاصی را در "هوس غذا خوردن" بازی می کند، ترشح می شود. میزان بالایی از گلوکوکورتیکوئیدها می توانند سبب خوردن هیجانی شوند که انگیزه "خوردن غذاهای آماده" را که اغلب شامل کربوهیدرات های تصفیه شده بالا ، قندها، و چربی های اشباع ، می شود، افزایش دهد و در نتیجه سبب افزایش وزن شود.

استرس مزمن و چاقی

در حرکتی بی رحمانه ، گلوکوکورتیکوئیدها نه تنها ما را تشویق به مصرف غذای آماده می کنند، بلکه هم چنین روی سیستم بدن بنحوی عمل می کنند که باعث افزایش چربی شکمی ، و در نتیجه چاقی مرکزی می شوند. لذا در طی زمان استرس مزمن با همراهی سطح بالای گلوکوکورتیکوییدها می توانند سبب افزایش وزن ، چاقی و فربهی شوند.  

موارد دیگر مرتبط با استرس مزمن که منجر به چاقی می شود ، مشکل در خواب است که باعث کاهش انرژی ، و سخت شدن کنترل تکانه ها می شود .  

محرومیت خواب مزمن علاوه براینکه منجر به افزایش وزن و چاقی می شود، همچینین باعث بروز بیماری های قلبی عروقی و افسردگی نیز می شود. تحقیقات نشان داده اند که برای حفظ سلامت، هر شب  7 تا 9 ساعت خواب بی وقفه، به اضافه موارد دیگری که از فربهی جلوگیری می کند، لازم است.

حضور در موقعیت هایی که به شکلی مزمن استرس زا هستند می تواند منجر به فرسودگی و افسردگی شود. هر دو این موارد ( فرسودگی و افسردگی) ، انگیزه ورزش کردن را که برای حفظ کاهش وزن و جلوگیری از فربهی ضروری و حیاتی است، کم و سخت می کند. پزشکان اغلب به ورزش با عنوان " قرص جادویی" اشاره می کنند ، به این دلیل که ورزش کافی می تواند تمام و یا بیشتر موارد زیر را تامین کند:

هم درمان و هم پیشگیری از فربهی ،

پیشگیری از اختللالات عروقی ،

 بهبود تحرک،

 پیشگیری از دمانس مغزی،

و حتی پیشگیری از مرک ناگهانی قلبی ،

شکستن چرخه:

از قضا، یکی از فعالیتهایی  که برای شکستن چرخه استرس مزمن ضروری است ، ولی بسیار دشوار می نماید، ورزش منظم است. ورزش منظم ، حتی اگربیرون رفتن برای یک پیاده روی سریع باشد، می تواند در رهایی از استرس تاثیری شگفت آور داشته باشد. در عین حال که علم به این که می دانید دارید کاری برای سلامت بدنتان انجام می دهید، خلق شما را بالا برده و باعث می شود برای فعالیت بیشتر انگیزه پیدا کنید.

اگرچه تقریبا همه شکلهای فعالیت فیزیکی رهایی از استرس را بهبود می بخشد، اما مشخص شده بعضی فعالیتها مثل یوگا ، بطور خاص تری در این زمینه سودمندتر هستند.

درنهایت می توان گفت: این که چه فعالیتی انجام دهید که  استرس را کاهش دهد ، امری فردی است و بسته به فعالیت دلخواه شماست، نکته مهم این است که کاری را انجام دهید که دوست دارید و ترجیحا برای شما حکم تفریح را دارد تا انجام یک کار سخت، که حکم برنده شدن را برای شما داشته باشد. اگر برای انجام فعالیتهایی که باعث مقابله درست در کاهش موقعیت های استرس زا هستند، با مشکل  مواجه شدید از یک متخصص برای یافتن مهارتهایی در تغییر سبک زندگی تان کمک بگیرید. شاید لازم باشد در دوره هایی برای مهارت آموزی شرکت کنید.

منابع:

Dallman MF, Pecoraro N, Akana SF, et al. Chronic stress and obesity: A new view of “comfort food.” Proc Natil Acad Sci USA 2003;100:11696-11701.

Dallman MF, Pecoraro NC, La Fleur SE, et al. Glucocorticoids, chronic stress, and obesity. Prog Brain Res 2006;153:75-105.

Chiuve SE, Fung TT, Rexrode KM, Spiegelman D, et al. Adherence to a low-risk, healthy lifestyle and risk of sudden cardiac death among women. JAMA 2011; 306:62-69.

تنظیم: مهناز مرادی " مشاور"